Помеѓу редовните посетители на планините постојат непишани правила на
однесување. Тие се базираат на хуманизам, почит, пријателство и алтруизам, како
одраз на човечките квалитети на секој поединец. Секој културен планинар ги знае
и се придржува до принципите на планинарската етика. Етичките стандарди на
однесување во планината може да се сумираат во кратка форма со овој кодекс:
однесување. Тие се базираат на хуманизам, почит, пријателство и алтруизам, како
одраз на човечките квалитети на секој поединец. Секој културен планинар ги знае
и се придржува до принципите на планинарската етика. Етичките стандарди на
однесување во планината може да се сумираат во кратка форма со овој кодекс:
·
Темпото на одење се прилагодува на најслабиот
пешак во групата. Советувајте го и понудете му помош.
Темпото на одење се прилагодува на најслабиот
пешак во групата. Советувајте го и понудете му помош.
·
Во планина не оставај член на друштвото сам; во
случај на несреќа постои морална и кривична одговорност.
Во планина не оставај член на друштвото сам; во
случај на несреќа постои морална и кривична одговорност.
·
При средба во планина планинарите меѓусебно се
поздравуваат: помладите ги поздрават постари лица, мажите жените, оние кои се
искачуваат на оној кој се спушта (со што симболично му оддаваат признае за извршеното
искачување).
При средба во планина планинарите меѓусебно се
поздравуваат: помладите ги поздрават постари лица, мажите жените, оние кои се
искачуваат на оној кој се спушта (со што симболично му оддаваат признае за извршеното
искачување).
·
При средба со локалното население треба да се
биде посебно пристоен, имајќи во предвид дека правилата на однесување на луѓето
кои живеат во планина се построги отколку во градовите.
При средба со локалното население треба да се
биде посебно пристоен, имајќи во предвид дека правилата на однесување на луѓето
кои живеат во планина се построги отколку во градовите.
·
На луѓето кои живеат во планините оддолжи им се
за услугите и храната на пристоен начин, водејќи посебно сметка за нивната
скоромна имотна состојба.
На луѓето кои живеат во планините оддолжи им се
за услугите и храната на пристоен начин, водејќи посебно сметка за нивната
скоромна имотна состојба.
·
Патувајќи по планинските патеки, во границите на
своите можности отстранете ги камењата и гранките, поправете ги патоказите и граничните
камења на патот.
Патувајќи по планинските патеки, во границите на
своите можности отстранете ги камењата и гранките, поправете ги патоказите и граничните
камења на патот.
·
Не викај и не се дери во планината, не го пуштај
гласното радиото, додека пеењето треба да биде умерено и ненаметливо.
Не викај и не се дери во планината, не го пуштај
гласното радиото, додека пеењето треба да биде умерено и ненаметливо.
·
Не палете оган во планина и не прави големи
огнови; огништата огради ги со камења и пред да го напуштите огнот внимателно изгаснете
ги.
Не палете оган во планина и не прави големи
огнови; огништата огради ги со камења и пред да го напуштите огнот внимателно изгаснете
ги.
·
Одпадоците не ги оставај расфрлани, туку собери
ги на затскриено место, ѓубрето понеси го со себе.
Одпадоците не ги оставај расфрлани, туку собери
ги на затскриено место, ѓубрето понеси го со себе.
·
Во случај на несреќа во планина, откажи се од
своите планови и солидарно придружи се кон акцијата на спасување.
Во случај на несреќа во планина, откажи се од
своите планови и солидарно придружи се кон акцијата на спасување.
·
Не се истакнувај себе си и своите способности,
особено не така да ги наговараш другите на натпреварување во бризина на
искачувањето. Планинарството не е спорт, туку во планина посилниот му помага на
послабиот.
Не се истакнувај себе си и своите способности,
особено не така да ги наговараш другите на натпреварување во бризина на
искачувањето. Планинарството не е спорт, туку во планина посилниот му помага на
послабиот.
·
На врвовите каде постојат кутии за потпис, пред
да заминеш внимателно смести ги книгата и печатот.
На врвовите каде постојат кутии за потпис, пред
да заминеш внимателно смести ги книгата и печатот.
·
Почитувај го заштитниот режим во националните
паркови и во природните резервати, придржувај се на упатствата на чуварите; не
ги корнете и не ги уништувајте билките, ни законски заштитените, а ни незаштитените.
Почитувај го заштитниот режим во националните
паркови и во природните резервати, придржувај се на упатствата на чуварите; не
ги корнете и не ги уништувајте билките, ни законски заштитените, а ни незаштитените.
·
На резервоарите во карстните региони задоволи се
со чутурка или шише со вода за пиење; не ја истурај водата и не барај вода за
капење.
На резервоарите во карстните региони задоволи се
со чутурка или шише со вода за пиење; не ја истурај водата и не барај вода за
капење.
·
Планинарското засолниште после употребата очисти
го, пред напуштањето снабди го со дрва за огрев и на идните посетители остави им
го вишокот на храна.
Планинарското засолниште после употребата очисти
го, пред напуштањето снабди го со дрва за огрев и на идните посетители остави им
го вишокот на храна.
·
При пристигнувањето во планинарскиот дом
претстви му се на домарот, почитувај го неговиот авторитет; за време на
престојот биди умерен во барањата, а на заминување поздрави го и извести го за
насоката на својот понатамошен пат.
При пристигнувањето во планинарскиот дом
претстви му се на домарот, почитувај го неговиот авторитет; за време на
престојот биди умерен во барањата, а на заминување поздрави го и извести го за
насоката на својот понатамошен пат.
·
Во планинарската куќа почитувај го куќниот ред,
не влегувај во спалните во кондури, не зафаќај повеќе место одколку што ти е
потребно, предност при спиењето имаат жените, децата и постарите и исцрпени
особи.
Во планинарската куќа почитувај го куќниот ред,
не влегувај во спалните во кондури, не зафаќај повеќе место одколку што ти е
потребно, предност при спиењето имаат жените, децата и постарите и исцрпени
особи.
·
Во планинарската куќа после 22 часот почитувајте
го целосниот мир и не го реметете мирот.
Во планинарската куќа после 22 часот почитувајте
го целосниот мир и не го реметете мирот.
·
Почитувајте ги упатствата на водичот, обидувајќи
се да не го нарушите остварувањето на заедничките цели на целата група. Почитувајте
ја одлуката на водичот дури и кога не се согласувате со него.
Почитувајте ги упатствата на водичот, обидувајќи
се да не го нарушите остварувањето на заедничките цели на целата група. Почитувајте
ја одлуката на водичот дури и кога не се согласувате со него.